Üç Boyutlu Çalışmalar

Sanat eserleri içinde bulunduğu mekânla insan arasında ilişki kurar. Bu ilişkiyi bir mağaranın duvarındaki resim, doğanın içindeki kaya yontusu veya çok iyi tasarlanmış resim ve heykel sağlayabilir. Heykel yapımında kil, kâğıt, metal, ağaç vb. birçok materyal kullanılabilir.

Heykel ve Kabartma (Rölyef) Arasındaki Farklar

Biçimlendirme arzusu tarih öncesinden beri insanın doğasında var olan bir dürtüdür. Bu yüzden sanatsal yapılandırma, nesneleri üç boyutlu olarak algılama ve bireyin kendini bu şekilde ifade etme gereksinimlerine yanıt verecek koşulların oluşturulması çağdaş sanat eğitiminin gerekliliklerindendir.

Heykel ve kabartma (rölyef) çalışmaları arasında belirgin farklar vardır. Kabartma yüzeye uygulanır. Heykel çalışması ise yüzeyden bağımsız olarak biçimlendirilir. Heykel ve kabartmanın özelliği uzayda kütlesel olarak yer kaplamalarıdır. Kabartma, bir düzlem üzerinde derinlik, perspektif kullanılarak yanılsama olarak verilir. Heykel çalışmalarında ise derinlik gerçektir. Resim sanatında olduğu gibi üç boyutlu sanatta da kompozisyon ögelerinin ve tasarım ilkelerinin göz önünde bulundurulması gerekir. Bu ortak kurallar çalışmalardaki kaygıları aynı noktada birleştirir. Üç boyutlu bir çalışmanın önce iki boyutlu eskizleri yapılır.

Üç Boyut: En, boy ve yükseklikten oluşan derinlik ve gerçeklik hissine üç boyut denir. Nesnenin kendine özgü varlığını ortaya koyan hacmi ve kütlesidir.

Heykel:

Taş, bakır, alçı, kil, ağaç, metal, fildişi, ytong vb. malzemelerden yontularak, yığılarak, yoğrularak yapılan insan, hayvan vb. soyut ya da somut olguları yansıtan veya bir düşünceyi canlandıran sanat yapıtıdır. Üç boyutlu eserler (heykel) mekânda yer kaplar, eserlere dokunulabilir ve eserlerin çevresinde dönülebilir. Heykel; çeşitli araç gereç ile sanatsal düzenleme ilkeleri kullanılarak üç boyutlu düzenlemeler yapma, bu yolla yaratılan eserler aracılığı ile de duygu ve düşünceleri iletme sanatıdır. Oluşturulan üç boyutlu yapıt, soyut ya da somut olguları canlandırabilir; betimleyici ya da süsleyici nitelik taşıyabilir.

Heykel ve heykelciliğin tarihi eski zamanlara kadar uzanır. Dünyanın çeşitli yerlerinde yapılan kazılarda mermer, ağaç, taş, pişmiş toprak, maden vs. gibi çok çeşitli malzemelerden yapılmış heykel ve heykelciklere rastlanmaktadır. Heykeller üzerinde yapılan incelemelerde heykellerin büyük bir kısmının;

• çeşitli kavimlerin ilah olarak tanıdıkları varlıkları,
• bazılarının kral-kraliçe kahramanları ve kahramanlık olaylarını,
• bilim, sanat ve sporda meşhur olmuş kimseleri, herhangi bir kişi ya da olayın anısını yaşatmak amacıyla tasvir ettikleri görülmektedir.

Bir kısmının da çeşitli insan ve hayvanları tasvir ettikleri anlaşılmaktadır.

Kabartma (Rölyef):

Taş, metal, kil, ahşap ya da alçı yüzeyine bazı kesimleri oyuk bazı kesimleri kabartılı bırakılarak betimler oluşturma yöntemi ile yapılan sanatsal çalışmaya kabartma (rölyef) denir.

Kabartmalara tarihî yapıların, sütunların, mezar taşlarının ve lahitlerin yüzeylerinde rastlanır. Kabartma, ışık alan ve almayan yönlerin belirme derecesine ve yüzey şekline göre yüksek ve alçak kabartma olarak adlandırılır. Yüksek kabartma, çalışmanın hemen hemen yarısı kadar yüzeyden yüksektir. Mimari yapıların yüzeylerinde görülür. Alçak kabartmalar yüzeyden çok az ayrılan kabartmalardır. Madalyon, para vb. yüzeylerinde görülen kabartmalar bu şekildedir.